Di tích lịch sử căn cứ cách mạng Vườn Trầu tọa lạc tại ấp Đồng Ba Ba, xã Long Hoà, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương, cách UBND xã Long Hoà khoảng 5 km đi theo hướng xã Long Tân. Nơi đây cùng với các địa danh di tích khác như khu di tích lịch sử rừng Kiến An, Sở chỉ huy tiền phương Chiến dịch Hồ Chí Minh đã từng nắm những vị trí chiến lược quan trọng của chiến tuyến miền Nam trong công cuộc kháng chiến đấu tranh chống xâm lược.

Khu di tích cách mạng Vườn Trầu là cứ điểm trọng yếu của chiến tuyến miền Nam thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, nơi đây cũng là nơi ghi dấu lịch sử cho sự ra đời của tiểu đoàn Phú Lợi, tiểu đoàn vũ trang chủ lực vũ trang đầu tiên của tỉnh Bình Dương. Tiểu đoàn Phú Lợi với 500 cán bộ, chiến sĩ, 5 chi bộ với 150 đảng viên đã ghi trang sử hào hùng chói lọi của quân và dân tỉnh Bình Dương, góp phần quan trọng tạo nên chiến thắng lịch sử mùa xuân 1975 – giải phóng hoàn toàn miền Nam và thống nhất đất nước.

Có thể điểm qua những dấu mốc lịch sử hiển danh của quân dân Bình Dương cùng với tiểu đội Phú Lợi. Trận đánh đầu tiên của Tiểu đoàn Phú Lợi là chung sức cùng Đại đội 64 Dầu Tiếng và Đội dân quân du kích xã Thanh An đã đánh nhanh diệt gọn Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 8, Sư đoàn 5 bộ binh của địch. Một số trận đánh tiêu biểu của Tiểu đoàn Phú Lợi có thể kể đến tiếp là trận ấp Đồng Sổ (huyện Bàu Bàng hiện nay) vào ngày 28/12/1964; chiến thắng trận càn của tiểu đoàn địch tại căn cứ Đồng Chèo; trận đánh tại Quý Hiệp vào ngày 21/2/1965; diệt gọn 1 tiểu đoàn ngụy ở Suối Dứa, Gò Mối vang dậy chiến công; trận phục kích tiêu diệt Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 8, Sư 5 của ngụy ngày 8/7/1965 tại Suối Dứa, diệt hết Ban chỉ huy địch (có cả 4 cố vấn Mỹ), bắt sống 49 tù binh, thu 270 súng các loại, …

Trong suốt quá trình đồng tâm thành lập, xây dựng và chung sức chiến đấu, Tiểu đoàn Phú Lợi đã bắn cháy hàng trăm xe tăng và máy bay của địch, bắt sống hàng ngàn tù binh và thu hàng chục ngàn vũ khí các loại. Với những đóng góp quan trọng, lòng kiên trung, anh dũng của những chiến sĩ, ngày 30/08/1995, Tiểu đoàn Phú Lợi đã vinh dự nhận được danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Ngày 17/12/2009, khu di tích cách mạng Vườn Trầu - nơi thành lập Tiểu đoàn Phú Lợi đã được UBND tỉnh xếp hạng là di tích lịch sử cấp tỉnh. Để ghi dấu những chiến công lịch sử vẻ vang gắn liền với di tích, UBND huyện Dầu Tiếng cũng đã đầu tư kinh phí xây dựng bia kỷ niệm thành lập Tiểu đoàn Phú Lợi. Việc xây dựng bia kỷ niệm này có ý nghĩa rất lớn trong việc khắc ghi những chiến công hiển hách và hy sinh của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ vì độc lập dân tộc và cũng để truyền tải niềm tự hào, tinh thần uống nước nhớ nguồn đến thế hệ sau này.

Di tích là địa chỉ đỏ cách mạng mà nếu có dịp ghé thăm huyện Dầu Tiếng thì bạn không nên bỏ qua và đây cũng là nơi quan trọng góp phần giáo dục cho thế hệ trẻ trong các chuyến du lịch về nguồn, khám phá lịch sử. 

TTXTDL - Huỳnh Trần Huy